Τρίτη 22 Ιανουαρίου 2008

ΤΠΕ ΚΑΙ ΠΡΟΣΘΕΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΑΞΙΑ

Έχοντας ήδη διανύσει το μισό τουλάχιστον επιμορφωτικό αυτό πρόγραμμα, θα ήθελα να θέσω προς συζήτηση την πρόσθετη διδακτική αξία των ΤΠΕ στην εκπαίδευση. Η θέση μου είναι πως η εισαγωγή των ΤΠΕ έχει ξεκάθαρα πρόσθετες απαιτήσεις από το διδάσκοντα, ενώ η πρόσθετη διδακτική αξία για τους μαθητές μας μου φαίνεται αμφισβητήσιμη.

Προς χάριν του διαλόγου, ας ξεκινήσουμε με δυο υποθέσεις:

1η υπόθεση: Τα σχολεία μας έχουν εργαστήριο πληροφορικής, κατάλληλο εκπαιδευτικό λογισμικό και πρόσβαση στο διαδίκτυο.
2η υπόθεση: Οι συνάδελφοί μας έχουν θετική στάση σχετικά με την εισαγωγή των ΤΠΕ στην εκπαιδευτική πράξη και έχουν επιμορφωθεί σχετικά.

Για να αναπτύξω περαιτέρω τη θέση μου, αποδέχομαι πως οι παραπάνω υποθέσεις εκπληρώνονται και διατυπώνω ενδεικτικά τους παρακάτω προβληματισμούς:

1ος προβληματισμός: Ενώ πολύς λόγος γίνεται για την εποικοδομιστική προσέγγιση της γνώσης, εγκεκριμένα από το Π.Ι. εκπαιδευτικά λογισμικά, τα οποία καλούμαστε να "αξιοποιήσουμε" για τις ανάγκες της εκπαιδευτικής μας πράξης, ακολουθούν σαφώς το συμπεριφοριστικό μοντέλο για τη μάθηση. [Προσωπικά, δεν απορρίπτω το συμπεριφοριστικό μοντέλο, απλώς διαπιστώνω μια αντίφαση μεταξύ της φιλοσοφίας των νέων Αναλυτικών Προγραμμάτων Σπουδών και του εκπαιδευτικού λογισμικού που προτείνεται να τα υποστηρίξει.] Ποια είναι η πρόσθετη διδακτική τους αξία; Προκύπτει έτσι η ανάγκη για τον "υποψιασμένο" εκπαιδευτικό να σχεδιάσει ο ίδιος εποικοδομιστικά σενάρια διδασκαλίας για συμπεριφοριστικό λογισμικό. Ή μήπως θα προτείνατε τα λογισμικά αυτά να μείνουν στα συρτάρια;

2ος προβληματισμός: Ας προχωρήσουμε τώρα σε ένα ανοιχτού τύπου εκπαιδευτικό λογισμικό, το οποίο θα θέλαμε να αξιοποιήσουμε για να σχεδιάσουμε μια διδακτική δραστηριότητα με πρόσθετη διδακτική αξία για τους μαθητές μας. Πόσο χρόνο υπολογίζετε πως χρειάζεται να ασχοληθούμε με το λογισμικό, ώστε να γνωρίσουμε έστω τις βασικές από τις δυνατότητές του; Διαφορετικά, δεν μπορούμε να επιλέξουμε ποιο λογισμικό, για ποιο γνωστικό αντικείμενο, σε ποια διδακτική ενότητα. Πώς διασφαλίζεται στη συνέχεια η πρόσθετη διδακτική αξία του σεναρίου, αφού δεν έχει δοκιμαστεί στην πράξη;

3ος προβληματισμός: Σχετικά με τη χρήση των ΤΠΕ ως εποπτικού μέσου διδασκαλίας, μπορούμε πλέον να αναγνωρίζουμε σε γενικές γραμμές τις δυνατότητες των Νέων Τεχνολογιών για οπτικοποίηση, προσομοίωση και μοντελοποίηση διάφορων φαινομένων. Οι επιφυλάξεις μου αφορούν ακριβώς το γεγονός πως "αντιλήφθηκα" την προσομοίωση και τη μοντελοποίηση ως εποπτείες, και όχι ως προτάσεις για την ανάπτυξη ανώτερων διανοητικών λειτουργιών των μαθητών. Κι αυτό, γιατί αφενός για να σχεδιάσεις μια προσομοίωση, θα πρέπει ήδη να γνωρίζεις το μοντέλο λειτουργίας του φαινομένου, αφετέρου η μοντελοποίηση αφορά την έκφραση σε "ειδική γλώσσα" ενός μηχανισμού που έχεις ήδη κατανοήσει πλήρως. Στην περίπτωση που τη μοντελοποίηση και την προσομοίωση τη σχεδιάσει ο εκπαιδευτικός, οι μαθητές είναι για άλλη μια φορά θεατές. Από την άλλη πλευρά, αν οι μαθητές επιχειρήσουν να σχεδιάσουν κάτι τέτοιο, πώς μπορούν να επαληθεύσουν την αλήθεια του μοντέλου τους; Αν ήδη γνωρίζουν σε βάθος κάποιο μηχανισμό που έχει ως αποτέλεσμα ένα φαινόμενο, ποια η διδακτική αξία του να το "μεταφράσουν" σε γλώσσα μηχανής;
Δεν αναρωτιέμαι ποιες μπορεί να είναι για την εισαγωγή των ΤΠΕ οι πρόσθετες απαιτήσεις από τον εκπαιδευτικό. Αναρωτιέμαι απλώς για το ποιο είναι τελικά το περιεχόμενο της πρόσθετης διδακτικής αξίας.

2 σχόλια:

Νίκος Μπαλκίζας είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
Unknown είπε...

Σχετικά με τη χρήση των ΤΠΕ ως εποπτικού μέσου διδασκαλίας, μπορούμε πλέον να αναγνωρίζουμε σε γενικές γραμμές τις δυνατότητες των Νέων Τεχνολογιών για οπτικοποίηση, προσομοίωση και μοντελοποίηση διάφορων φαινομένων.
Γεωργία αν αυτό είναι το αποτέλεσμα των 2 μηνών επιμόρφωσης θα πρέπει να συμπεράνουμε ότι απέτυχε...
Η διδασκαλία με χρήση ΤΠΕ διαφοροποιείται από την διδασκαλία με χρήση οπτικοακουστικών μέσων γιατί ο μαθητής ή μαθήτρια συμμετέχει. Ο βαθμός συμμετοχής είναι μεγαλύτερος, οι διεργασίες που συντελούνται κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας και της μάθησης είναι ανώτερες σύμφωνα πάντα με τη διεθνή βιβλιογραφία και την ελληνική. Τώρα αν μας έχουν δείξει συγκεκριμένες κατηγορίες λογισμικού όπως τις Μυκήνες σήμερα αυτά τα λογισμικά εδώ και καιρό έχουν παραδοθεί στη Β'Θμια και η αξιοποίηση τους είναι έως ελάχιστη. Τα προβλήματα που εντόπισες τα έχουν εντοπίσει κι άλλοι. Το modeling space από την άλλη μεριά έχει πολλά στοιχεία τα οποία μπορούμε να τα εκμεταλλευτούμε. Αυτά όλα τα λογισμικά έχουν μια διττή οντότητα. Από τη μια να προετοιμαστούν οι αυριανοί πολίτες για τις μελλοντικές τους ανάγκες και από την άλλη να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες που μας δίνουν οι ΤΠΕ στα γνωστικά αντικείμενα αλλά και στις "νέες" παιδαγωγικές προσεγγίσεις. Το τι θα κρατήσουμε και τι θα πετάξουμε είναι δικό μας θέμα. Π.χ. Προσωπικά πείστηκα ότι μπορώ να αξιοποιήσω το Inspiration ή κάποιο άλλο παρόμοιο πρόγραμμα. Θα το χρησιμοποιήσω και θα το διδάξω. Η Νικολέτα σήμερα σε 4 ώρες σε έπεισε για την προστιθέμενη αξία των Μυκηνών; Εμένα σε κανένα επίπεδο. (Μάλιστα επειδή ένιωσα λίγο .... πήρα 2 ιστορικούς-φιλολόγους πιστοποιημένους Ε42 και Β' Επιπέδου... με σημαντική παρουσία στο χώρο των ΤΠΕ) τα "καλύτερα" μου είπαν. Οπότε Γεωργία ακολούθα τις θεωρητικές προσεγγίσεις αλλά και τη διαίσθηση σου. Παραδείγματος χάρη δεν πρόκειται να μας μιλήσουν για τα νέα εργαλεία που αναπτύσσονται. Μιλάμε για το Ms Office τη στιγμή που υπάρχουν ελεύθερα λογισμικά προς χρήση, open office, είτε ελεύθερα λογισμικά στο διαδίκτυο Google docs.
Η ομάδα έργου κινήθηκε στα αναμενόμενα... Οι εκπαιδευτές επίσης (οι περισσότεροι τουλάχιστον) Το μπαλάκι θα πέσει σε μας.... και θα τα ακούσουμε... και στο τέλος θα έχουμε 8.000 εκπαιδευτικούς.

Είχα σκοπό να σχολιάσω κι άλλο ένα σημείο αλλά μάλλον ξεπέρασα τις ανοχές σας. Τα υπόλοιπα στο διάλειμμα...